Đi tìm lợi thế cạnh tranh trong ngành năng lượng sạch

Nhận thấy tiềm năng của thị trường năng lượng sạch Việt Nam, Bloomberg New Energy Finance (BNEF) đã đưa Việt Nam vào phiên thảo luận cho Hội nghị toàn cầu về năng lượng sắp tới, với chủ đề: Năng lượng Việt Nam – Tăng trưởng và cơ hội.

Nguồn năng lượng mặt trời phân bố rộng với độ bức xạ trung bình là 4-5 kWh/m2/ngày tại hầu hết các vùng miền Trung và Nam Bộ Việt Nam. Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ điện năng của Việt Nam đã tăng trung bình từ 13,07% trong giai đoạn 2006 – 2010 và khoảng 11% trong 2011-2015, là một trong những nước có tỷ lệ tăng trưởng nhu cầu điện hàng đầu Thế giới.

Theo Cục Đầu tư Nước ngoài, tại Việt Nam hiện có khoảng 16 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài trong lĩnh vực năng lượng xanh được đăng ký, với tổng vốn đăng ký 778 triệu USD.

Ông Nguyễn Dương Tuấn – Tổng giám đốc công ty Năng lượng Mặt trời Bách Khoa (SolarBK), cũng là đại diện Việt Nam tham gia với tư cách diễn giả, góp mặt trong phiên thảo luận của Hội nghị thượng đỉnh Tương lai năng lượng, được tổ chức tại Thượng Hải trong ngày 28-29/11/2017 đã có những chia sẻ xung quanh vấn đề này.

Hội nghị thượng đỉnh Tương lai của Năng lượng quy tụ hơn 500 diễn giả, nhân vật có ảnh hưởng trong ngành năng lượng trên Thế giới

Xin chào ông, với vai trò doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng sạch và đại diện Việt Nam tham dự Hội nghị thượng đỉnh do Bloomberg tổ chức, ông có thể đánh giá chung về sự phát triển của ngành này trong những năm qua?

Chỉ trong mấy năm gần đây, khi Chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đến xu hướng phát triển kinh tế bền vững và đảm bảo an ninh năng lượng, ngành năng lượng sạch mới dần được cởi bỏ mác “nhà giàu” và tiệm cận, phổ biến hơn vào cuộc sống mọi người, nhất là khi giá một tấm pin mặt trời đã trở nên “hợp lý” hơn rất nhiều so với trước đây.

Ông Nguyễn Dương Tuấn sẽ tham gia với vai trò diễn giả tại Hội nghị toàn cầu do Bloomberg tổ chức

Với một thị trường như vậy, vì sao SolarBK có thể phát triển để tái đầu tư vào những mảng quan trọng trong những năm qua?

Thực sự không dễ dàng để duy trì trong thời điểm đó, nhất là chúng tôi đều xuất thân từ khoa học, không quen với khái niệm “tư duy thị trường”. Nhờ kiến thức chuyên sâu từ nghiên cứu, chúng tôi được Bộ Tư lệnh Hải quân Việt Nam tin tưởng giao cho dự án thắp sáng đảo Trường Sa bằng năng lượng sạch vào năm 2008. Từ thành công của dự án này, SolarBK bắt đầu có tiếng nói, xây dựng nguồn lực để thực hiện chiến lược phát triển ra nước ngoài rồi sau đó vòng về thị trường trong nước.

Chúng tôi phân ra làm hai mảng kinh doanh chính: điện và nhiệt năng lượng mặt trời. Trong nước, chúng tôi tập trung phát triển thị trường máy nước nóng năng lượng mặt trời (nhiệt). Còn đối với thị trường nước ngoài đã có nhận thức về điện mặt trời, chúng tôi quyết định đem sản phẩm, giải pháp ra Thế giới, chờ cơ hội thị trường trong nước “mở cửa” để đánh vòng về. Cứ vừa làm vừa tái đầu tư như thế cho đến ngày hôm nay, mọi thứ đã “vừa vặn” để SolarBK nắm bắt cơ hội “bật lên” cùng thị trường.

Theo ông, yếu tố nào là quan trọng nhất để phát triển trong lĩnh vực năng lượng sạch?

Đối với SolarBK, chúng tôi xuất thân từ nền tảng nghiên cứu khoa học nên luôn coi R&D là yếu tố cốt lõi để đưa doanh nghiệp phát triển bền vững. Cho đến hôm nay, khi các doanh nghiệp khác tập trung thương mại hóa để giành thị phần, chúng tôi đã nghiên cứu thành công từ việc gia tăng hiệu suất cho tấm pin đến “công nghệ” hóa việc theo dõi, kiểm soát hệ thống năng lượng sạch. Từ đó, có thể tùy biến linh hoạt các thiết kế cho phù hợp với giải pháp của mỗi khách hàng. Thay vì tìm kiếm cơ hội cạnh tranh từ thị trường sẵn có, SolarBK đã tự tạo thị trường cho riêng mình, từ “khai phá” thị trường trong nước đến “công phá” thị trường nước ngoài.

Nhiều nhà đầu tư nước ngoài với lợi thế về vốn, công nghệ và kinh nghiệm đã tham gia vào thị trường năng lượng sạch Việt Nam. Là một trong những doanh nghiệp Việt Nam đầu ngành, ông đã có những bước chuẩn bị nào để cạnh tranh trong thời gian tới?

Tôi không xem việc tham gia của nước bạn là cạnh tranh mà chỉ thấy đây là một bức tranh rộng hơn để chúng ta cùng học hỏi và phát triển. Còn nói về sự chuẩn bị, ngay từ thời điểm 2012 khi xác định “Go Global”, chúng tôi đã xây dựng lộ trình dài hơi từ việc đầu tư vào nhà máy, đội ngũ và công nghệ. Dự kiến trong tháng 12 này, tổ hợp nhà máy sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo công nghệ cao sẽ đi vào hoạt động.

Phối cảnh về tổ hợp nhà máy sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo công nghệ cao IREX

Ngoài ra, trong 2 năm qua, chúng tôi đã nghiên cứu đưa nền tảng IoT (Internet kết nối vạn vật) vào việc giám sát năng lượng, tạo ra phần mềm giám sát tự động SSOCTM. Nói về nhân lực, chúng tôi xây dựng kế hoạch “Giáo dục Xanh”, tức là hợp tác với trường đưa hệ thống điện mặt trời vào các giảng đường đại học, đồng thời xây dựng không gian trải nghiệm năng lượng sạch cho các bạn trẻ, tiến tới phối hợp với các trường mở ngành này để đào tạo đội ngũ nhân sự trong tương lai.

A.D

Theo Trí Thức Trẻ